Μέγαρο Φυτάκη
Το Μέγαρο Φυτάκη έχει χαρακτηριστεί ως «έργο τέχνης» και «ιστορικό διατηρητέο μνημείο» από το υπουργείο Πολιτισμού. Κτίστηκε στο διάστημα 1926-1930 και είναι το πρώτο πολυώροφο κτίριο στην πόλη του Ηρακλείου, χαρακτηριστικό δείγμα της πρώτης φάσης της εφαρμογής του μπετόν αρμέ (οπλισμένο σκυρόδεμα) στην πόλη, με διαμερίσματα κατοικιών (πολυκατοικία). Έχει αξιόλογα νεοκλασικά χαρακτηριστικά και αποτελεί εξαιρετικό και αντιπροσωπευτικό δείγμα μεσοαστικής πολυκατοικίας του μεσοπολέμου και οπωσδήποτε σημείο αναφοράς στην πολεοδομική ανάπτυξη του Ηρακλείου.
Αποτελείται από ισόγειο με καταστήματα και τέσσερις ορόφους διαμερισμάτων. Τα νεοκλασικίζοντα εξωτερικά μορφολογικά στοιχεία του, όπως οι προεξοχές, τα γείσα, οι πεσσοί, τα κιγκλιδώματα στις εισόδους και στα μπαλκόνια και η αρμονική σχέση των ανοιγμάτων στις όψεις του κτιρίου συνθέτουν ένα μοναδικό για την πόλη του Ηρακλείου αρχιτεκτονικό έργο. Μοναδικές για την λεπτοδουλειά στις λεπτομέρειές τους, είναι οι ξύλινες εξώπορτες των καταστημάτων του ισογείου, οι οποίες σημειωτέον είναι διακοσμημένες με ψευδοπαραστάσεις με ραβδώσεις.
Αρχικά χρησιμοποιήθηκε για την στέγαση καταστημάτων στο ισόγειο και κατοικιών στους ορόφους την εποχή της ακμής του. Αργότερα, μετά τον πόλεμο, στέγασε διάφορες λειτουργίες και σήμερα, μετά από πολλές περιπέτειες είναι εγκαταλειμμένο και δεν χρησιμοποιείται από κανέναν, αλλά τουλάχιστον έχει σωθεί από την κατεδάφιση και αναμένει με υπομονή την ανακαίνισή του και την απόδοσή του στο λαό και τη πόλη του Ηρακλείου για μια σύγχρονη χρήση και λειτουργία.
Το Μέγαρο Φυτάκη είναι το πρώτο πολυώροφο κτήριο στην πόλη με διαμερίσματα κατοικιών, κτισμένο στα 1926-1930, με αξιόλογα νεοκλασικά στοιχεία στις όψεις. Αποτελεί αντιπροσωπευτικό παράδειγμα πολυκατοικίας της περιόδου του μεσοπολέμου και σημείο αναφοράς για την πολεοδομική εξέλιξη του Ηρακλείου. Αποτελείται από ισόγειο και τέσσερις ορόφους. Η φέρουσα κατασκευή του κτιρίου είναι από οπλισμένο σκυρόδεμα. Τα νεοκλασικίζοντα εξωτερικά μορφολογικά στοιχεία (αρχιτεκτονικές προεξοχές, γείσα, πεσσοί, κιγκλιδώματα εισόδων και εξωστών) και η σχέση των ανοιγμάτων στις όψεις συνθέτουν ένα μοναδικό στην πόλη του Ηρακλείου αρχιτεκτόνημα. Μοναδικές στις λεπτομέρειές του είναι οι ξύλινες εξώπορτες των καταστημάτων στο ισόγειο οι οποίες είναι διακοσμημένες με ψευδοπαραστάσεις με ραβδώσεις και χειροποίητα σκαλίσματα. Στο εσωτερικό του κτηρίου υπάρχουν δύο μεγάλοι φωταγωγοί. Οι περισσότεροι εσωτερικοί μη φέροντες τοίχοι έχουν κατεδαφισθεί, όμως η στατική του επάρκεια είναι σε πολύ καλή κατάσταση. 'Ολα τα παραπάνω στοιχεία συνθέτουν την έννοια του έργου τέχνης και του ιστορικού διατηρητέου μνημείου.
Συντάκτης: Γεώργιος Μιχαλάκης, ιδιοκτήτης Μεγάρου Φυτάκη
Για πολλούς παραμένει ανεξήγητο, γιατί το Μέγαρο Φυτάκη θεωρείται τόσο σπουδαίο μνημείο της πόλης. Οι αρχαιολόγοι δίνουν ίσως την πιο πειστική απάντηση. Πέρα από σύμβολο πλούτου και ευημερίας ήταν το πρώτο πολυώροφο κτήριο που απόκτησε το Ηράκλειο. Συχνά στα αρχαιολογικά αρχεία αναφέρεται ως "η πρώτη πολυκατοικία της πόλης". Παράλληλα, έχει χαρακτηριστεί ως Έργο Τέχνης και Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο. Είναι χαρακτηριστικό δείγμα της πρώτης φάσης εφαρμογής του οπλισμένου σκυροδέματος στο Ηράκλειο, με διαμερίσματα κατοικιών. "Έχει αξιόλογα νεοκλασικά στοιχεία και αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα πολυκατοικίας του μεσοπολέμου και σημείο αναφοράς για την πολεοδομική ανάπτυξη του Ηρακλείου, αναφέρει στην σχετική έκθεσή της η 7η Εφορία Νεωτέρων Μνημείων. Τα νεοκλασσικίζοντα εξωτερικά μορφολογικά στοιχεία (αρχιτεκτονικές προεξοχές, γείσα, πεσσοί, κιγκλιδώματα εισόδων και εξωστών) και η σχέση των ανοιγμάτων στις όψεις συνθέτουν ένα μοναδικό στην πόλη του Ηρακλείου αρχιτεκτόνημα. Μοναδικές στις λεπτομέρειές τους είναι οι ξύλινες εξώπορτες των καταστημάτων στο ισόγειο, οι οποίες είναι διακοσμημένες με ψευδοπαραστάσεις με ραβδώσεις».
Πολύ πρόσφατα η ιστορία του Μεγάρου Φυτάκη ... γύρισε σελίδα. Η ιδιοκτήτρια εταιρία "Κουφάκης - Καψή Α.Ε." αποφάσισε την ανακατασκευή και αποκατάστασή του. Το εγκαταλελειμμένο και ερειπωμένο για πολλά χρόνια κτίριο μετατράπηκε σ’ ένα σύγχρονο πολυτελές ξενοδοχείο. Για να μας θυμίζει ότι το να κατεδαφίζεις τα "ερείπια" του παρελθόντος δεν είναι σώνει και καλά .. μονόδρομος.
Πολλοί εν ζωή Ηρακλειώτες έχουν προλάβει το Μέγαρο Φυτάκη στις δόξες του, όταν στέγαζε την περίφημη Λέσχη Ηρακλείου και ήταν το κέντρο της κοινωνικής δραστηριότητας της πόλης. Οι νεότεροι το έχουν στο μυαλό τους σαν ένα επιβλητικό, τρομακτικό ερείπιο, καταφύγιο για νυκτερίδες, αρουραίους και σκοτεινές ανθρώπινες φιγούρες. Θρύλοι συνοδεύουν την επιβλητικότητά του, θρύλοι για χρέη στα χαρτιά που οδήγησαν τον ιδιοκτήτη στην αυτοκτονία με συνέπεια να στοιχειώσει το «Μέγαρο» και κανείς να μην τολμά να το ανοικοδομήσει. Θρύλοι που αποδεικνύονται απλοί θρύλοι, καθώς ήδη το «Μέγαρο» λειτουργεί σαν ξενοδοχείο πολυτελείας και αποτελεί ξανά ένα από τα – λιγοστά – στολίδια αυτής της ταλαίπωρης πόλης. Η ιστορία του, άρρηκτα συνδεμένη με την ιστορία της Ηρακλειώτικης κοινωνίας, με την πολιτική, οικονομική και πνευματική ζωή της πόλης είναι συναρπαστική. Ας γυρίσουμε πίσω στον χρόνο, στην αρχή της δεκαετίας του 1920… ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΕΛΛΗΣ
